Mục lục

Bạn đang tìm một môn thể thao vừa dễ học, vừa vui lại không tốn quá nhiều sức? Vậy thì pickleball chắc chắn là lựa chọn đáng thử. Để bắt đầu môn thể thao này, bạn chỉ cần nắm vững một vài nguyên tắc cơ bản và làm quen với cách cầm vợt, giao bóng, cũng như những quy tắc đặc biệt của môn thể thao thú vị này. Bài viết này sẽ chia sẻ đầy đủ về luật chơi Pickleball mới nhất, hành trang tuyệt vời cho người mới trên con đường trở thành Pickler chính hiệu.

/userfiles/image/huong-dan-luat-choi-pickcleball-day-du-nhat.jpg

Hướng dẫn Luật chơi Pickleball

1. Giới thiệu chung về Pickleball

- Pickleball là gì?

Pickleball là một môn thể thao vợt xuất hiện tại Mỹ vào năm 1965, kết hợp nhiều yếu tố từ tennis, cầu lông và bóng bàn. Môn thể thao này được tạo ra bởi ba người bạn là Joel Pritchard, Bill Bell, và Barney McCallum trên đảo Bainbridge, Washington với mục đích giải trí cho gia đình.

Tên Pickleball bắt nguồn từ tên một chú chó của Joel Pritchard, khi mọi người chơi chú chó thường chạy theo và lấy quả bóng vì vậy môn thể thao này được đặt tên là Pickleball, và người chơi sẽ được gọi là Pickle.

Đây là bộ môn kết hợp thú vị giữa tennis, cầu lông và bóng bàn, nhưng sân lại nhỏ hơn, luật chơi đơn giản và tính giải trí cao, Pickleball phù hợp cho mọi lứa tuổi, từ trẻ em đến người lớn tuổi. Đây là môn chơi đối kháng (đơn hoặc đôi) trên sân có kích thước như sân cầu lông đôi, sử dụng vợt cứng và quả bóng nhựa rỗng có nhiều lỗ nhỏ với luật chơi đơn giản.

- Vì sao môn thể thao này ngày càng phổ biến trên thế giới và tại Việt Nam?

Môn thể thao này xuất hiện ở Việt Nam từ năm 2018 nhưng 3 năm gần đây mới thực sự được biết đến và ngày càng bùng nổ. Pickleball ngày trở nên phổ biến rộng rãi nhờ sự đơn giản, khả năng tiếp cận và giá trị xã hội.

Đáng lưu ý là luật chơi của môn thể thao này tương đối dễ hiểu, cho phép người mới có thể nhanh chóng tham gia mà không cần quá nhiều thời gian tập luyện. Bên cạnh đó, kích thước sân nhỏ (có thể tận dụng sân cầu lông) cùng đặc điểm bóng nhẹ giúp giảm yêu cầu về thể lực, từ đó mở rộng đối tượng người chơi, bao gồm cả trẻ em và người cao tuổi nên mang lại giá trị xã hội cao. Đặc biệt chi phí tham gia thấp nên thu hút rất nhiều đối tượng tham gia.

Sự kết hợp giữa yếu tố giải trí, chiến thuật và tính cộng đồng này đã góp phần thúc đẩy pickleball trở thành một trong những môn thể thao có tốc độ phát triển nhanh nhất tại Bắc Mỹ và lan tỏa ra nhiều quốc gia khác.

- Lợi ích khi chơi Pickleball.

Dù bạn chơi bất kỳ môn thể thao nào thì điều đầu tiên mà nó mang lại là sự cải thiện về sức khỏe của bạn. Pickleball cũng vậy, luật chơi Pickleball cơ bản là đơn giản và tương đối dễ hiểu nên người cao tuổi vẫn có thể chơi giúp mang lại nhiều lợi ích về sức khỏe tim mạch, tăng cường cơ bắp, sự linh hoạt và cân bằng. Ngoài ra, còn giúp cải thiện tư duy, trí nhớ và tạo cơ hội giao lưu xã hội giúp tinh thần luôn lạc quan vui vẻ điều rất cần ở người cao tuổi.

Pickleball là môn đối kháng nên việc di chuyển nhanh trong sân giúp tăng cường khả năng phản xạ, sự khéo léo, bền bỉ và độ linh hoạt của cơ thể.

Một trong những lợi ích quan trọng khi chơi Pickleball là phù hợp với nhiều đối tượng từ trẻ em, thanh thiếu niên tới người cao tuổi nên phù hợp chơi theo nhóm gia đình, các hoạt động giáo dục, giảm trí cộng đồng và các chương trình chăm sóc sức khỏe khác.

2. Quy định về sân chơi Pickleball và trang thiết bị

- Sân chơi Pickleball

Kích thước sân: Chiều dài: 13,41 m, Chiều rộng: 6,10 m, dùng chung cho cả đánh đơn và đánh đôi (không có sự khác biệt như tennis).

Lưới: cao 0,91 m tại hai đầu cột, cao 0,86 m tại giữa sân. lưới căng ngang chia đôi sân thành hai phần bằng nhau.

Khu vực non-volley (Kitchen): Vùng non-volley zone (hay “kitchen”) có chiều dài 2,13m tính từ lưới về mỗi bên. Người chơi không được phép thực hiện cú volley (đánh bóng khi chưa chạm đất) khi đang đứng trong hoặc chạm vào vùng này.

Khu vực giao bóng: Sân được chia đôi bởi một đường ở giữa, tạo thành hai ô giao bóng ở mỗi bên. Khi giao bóng, vận động viên phải thực hiện giao chéo sân, bóng rơi vào ô giao bóng đối diện và vượt qua khu vực kitchen.

- Các loại đường biên trên sân

Đường biên ngang (Baseline): Là đường song song với lưới, nằm ở cuối mỗi bên sân, cách lưới 6,71m. Khi giao bóng, người chơi phải đứng phía sau đường biên ngang, không được chạm hoặc bước qua trước khi bóng được đánh đi.

Đường biên dọc (Sideline): Là hai đường chạy dọc theo chiều dài sân, cách nhau 6,10m. Được sử dụng làm giới hạn cho cả trận đánh đơn và đôi (giống cầu lông đôi). Nếu bóng chạm vào đường biên dọc, được tính là trong sân.

Đường non-volley (Non-volley line): Cách lưới 2,13m, song song với lưới, đánh dấu giới hạn vùng kitchen. Nếu bóng rơi trên đường này, tính là bóng trong vùng kitchen. Người chơi không được thực hiện volley khi chạm hoặc đứng bên trong đường này.

Đường trung tâm (Centerline): Nằm ở giữa sân, kéo dài từ đường non-volley line đến đường biên ngang. Chia khu vực giao bóng thành hai ô giao bóng trái và phải. Người giao bóng phải giao chéo vào ô đối diện theo vị trí mình đang đứng.

Quy định về độ rộng của đường biên: Tất cả đường biên trong sân pickleball có độ rộng từ 5,0 cm đến 5,08 cm. Bóng chạm lên bất kỳ phần nào của đường biên đều được tính là trong sân (in).

- Vật dụng chơi Pickleball

Vợt (Paddle):

  • Kích thước: nhỏ hơn vợt tennis, to hơn vợt bóng bàn. Tổng chiều dài + rộng không vượt quá 61 cm, chiều rộng trung bình khoảng 20–23 cm.
  • Trọng lượng: từ 200 – 400 g, nhẹ nên dễ điều khiển.
  • Chất liệu: gỗ, composite (nhựa, sợi thủy tinh), hoặc cao cấp hơn là sợi carbon.
  • Tay cầm: dài khoảng 10–13 cm, có quấn băng để tạo độ bám và giảm trơn trượt.

Bóng (Pickleball)

  • Hình dáng: bóng nhựa rỗng, có nhiều lỗ nhỏ (giống bóng wiffle).
  • Đường kính: 7,0 – 7,4 cm.
  • Trọng lượng: 22 – 26 g.
  • Phân loại: Indoor ball: ít lỗ hơn (26 lỗ lớn), nhẹ, kiểm soát dễ nhưng xoáy nhiều. Outdoor ball: nhiều lỗ nhỏ (40 lỗ), nặng hơn, ổn định hơn trước gió.

Lưới (Net):

  • Chiều cao: 0,91 m ở hai bên cột, 0,86 m ở giữa.
  • Chiều dài: 6,7 m (bao phủ hết chiều rộng sân).

Giày và trang phục:

  • Giày: tương tự giày cầu lông hoặc tennis, đế bám tốt, chống trượt.
  • Trang phục: thoải mái, thoáng mát, thường là áo thể thao và quần ngắn.
  • Không có quy định bắt buộc khắt khe, tùy môi trường thi đấu (giải đấu hay giải trí).

Phụ kiện hỗ trợ: Băng quấn cổ tay, mũ hoặc kính bảo hộ khi chơi ngoài trời. Túi đựng vợt và bóng để dễ mang theo.

3. Hướng dẫn Luật chơi Pickleball đầy đủ

Luật chơi Pickleball chi tiết cơ bản sẽ gồm các phần sau:

Luật phát bóng Pickleball

Vị trí phát bóng:

  • Người chơi phải đứng sau đường biên ngang (baseline), không được dẫm vạch hoặc bước vào sân trước khi vợt chạm bóng.
  • Giao bóng theo đường chéo sang ô giao bóng đối diện.

Kỹ thuật phát bóng

  • Kiểu đánh: Bắt buộc dùng underhand stroke (vung vợt từ dưới lên).
  • Điểm tiếp xúc: Vợt phải chạm bóng khi bóng ở vị trí dưới hông người giao.
  • Hướng mặt vợt: Đầu vợt không được cao hơn cổ tay tại thời điểm chạm bóng.
  • Bóng: phải được tung hoặc thả tự nhiên, không được nảy xuống đất trước khi đánh.

Quy định về đường bóng

  • Bóng phải vượt qua lưới, rơi vào ô giao bóng chéo đối diện.
  • Bóng không được rơi trong vùng kitchen hoặc chạm vào vạch kitchen ngay sau giao bóng (nếu chạm = lỗi).
  • Nếu bóng chạm mép lưới nhưng vẫn rơi đúng ô giao bóng (let serve) thì giao bóng lại, không tính lỗi.

Lượt giao bóng trong trận

Khác với tennis, giao bóng trong pickleball bắt buộc được thực hiện theo kiểu đánh dưới tay (underhand stroke). Người giao phải đứng phía sau đường biên cuối, vợt tiếp xúc bóng ở vị trí dưới hông, đồng thời hướng mặt vợt đi lên. Đường bóng hợp lệ phải vượt qua lưới, rơi vào phần sân chéo đối diện và không được chạm vào vùng kitchen.

Luật đánh bóng (Rally)

Rally - chuỗi đánh: Đây là chuỗi các lần đánh bóng dành cho cả 2 bên cho đến khi có lỗi hoặc kết thúc của một điểm. Một số quy định trong Rally như sau:

Giao bóng: Người chơi A (bên giao) đứng sau baseline, thực hiện cú underhand serve sang ô chéo của đối thủ. Bóng rơi hợp lệ (không vào kitchen).

Trả giao bóng (Return of Serve): Người chơi B (bên nhận) phải để bóng nảy một lần trước khi đánh trả. Họ trả bóng sâu về cuối sân bên kia.

Bên giao bóng đánh trả lần 2: Người chơi A phải tiếp tục để bóng nảy một lần trước khi đánh (theo luật double bounce). Sau cú đánh này, rally chính thức mở ra: cả hai bên được phép volley (đánh bóng trên không) cho đến khi một trong hai bên mắc lỗi.

- Luật 2 lần nảy (Double-Bounce Rule)

Một nguyên tắc đặc thù trong pickleball là “double bounce rule”. Cụ thể:

-        Sau khi giao bóng, phía nhận bóng bắt buộc để bóng nảy một lần trước khi trả lại.

-        Tiếp đến, phía giao bóng cũng phải để bóng nảy một lần trước khi đánh trả.

-        Chỉ sau hai lần nảy bắt buộc này, hai bên mới được phép thực hiện các cú volley (đánh bóng khi chưa chạm đất).

-        Quy tắc này làm giảm lợi thế tuyệt đối từ cú giao bóng, tạo sự cân bằng chiến thuật và kéo dài các pha bóng trao đổi.

- Luật vùng Non – Volley zone

Vùng kitchen giữ vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh nhịp độ trận đấu. Người chơi không được thực hiện các cú volley khi đứng trong khu vực này hoặc khi bất kỳ phần cơ thể, dụng cụ, trang phục chạm vào vạch giới hạn. Điều luật này nhằm hạn chế việc đập bóng trực diện ở cự ly gần, đồng thời khuyến khích các kỹ thuật điều bóng mềm mại và chiến thuật kiểm soát.

- Cách tính điểm

Pickleball chỉ cho phép bên giao bóng ghi điểm. Thông thường, một ván đấu kết thúc khi một đội đạt 11 điểm và dẫn trước ít nhất 2 điểm. Trong thi đấu đôi, mỗi đội có hai cơ hội giao bóng (tương ứng với hai vận động viên), ngoại trừ lượt giao đầu tiên của trận – chỉ có một người giao. Sau mỗi điểm số thành công, người giao sẽ đổi vị trí với đồng đội để tiếp tục giao chéo sang phía sân đối diện.

- Luật chơi đơn trong pickleball

Người chơi giao bóng phải đứng sau baseline và đánh chéo sân sang ô giao bóng đối diện. Double Bounce Rule vẫn được áp dụng.

Quy tắc chẵn/lẻ điểm: Nếu người giao bóng có điểm chẵn (0, 2, 4, …) → giao từ bên phải sân. Nếu có điểm lẻ (1, 3, 5, …) → giao từ bên trái sân.

- Luật chơi đôi trong Pickleball

Mỗi đội có 2 cơ hội giao bóng (mỗi thành viên 1 lần) trước khi mất quyền giao. Riêng ở lượt giao bóng đầu tiên của trận, đội bắt đầu chỉ có 1 cơ hội giao bóng (người giao bóng thứ hai không được giao).  Sau đó, các lượt tiếp theo cả hai người đều được giao bóng.

Nếu người giao bóng thứ nhất mắc lỗi → quyền giao bóng chuyển cho đồng đội (người giao bóng thứ hai). Nếu người giao bóng thứ hai mắc lỗi → đội đó mất quyền giao, chuyển sang cho đội đối phương.

4. Các lỗi thường gặp khi chơi Pickleball

Với các member mới thì gặp lỗi là điều hết sức bình thường, nhưng cần có kiến thức cơ bản để phát hiện ra lỗi và điều chỉnh phù hợp ở những lần sau.

- Lỗi giao bóng (Serve Faults)

Nếu bóng chạm lưới nhưng rơi đúng ô giao bóng hợp lệ → không tính lỗi, giao lại. Nếu bóng chạm lưới rồi rơi sai chỗ (ví dụ rơi vào kitchen, ngoài sân) → lỗi giao bóng.

- Lỗi vùng cấm vô lê (Non-Volley Zone – NVZ Faults)

- Lỗi chạm bóng sai quy tắc

-        Không thực hiện underhand stroke (tức đầu vợt phải đi từ dưới lên).

-        Điểm tiếp xúc bóng trên hông (quá cao) → lỗi.

-        Đầu vợt cao hơn cổ tay khi chạm bóng → lỗi.

-        Tung bóng và để bóng nảy xuống đất rồi mới đánh (bắt buộc phải đánh bóng trên không khi giao).

- Lỗi vị trí và thứ tự đánh (Wrong Position & Sequence Faults)

-        Dẫm baseline hoặc bước vào trong sân khi chưa chạm bóng.

-        Giao bóng không theo đường chéo sang ô đối diện.

-        Đứng sai ô khi điểm chẵn/lẻ (trong đánh đơn) hoặc đứng sai vị trí trong đánh đôi.

-        Giao bóng sai thứ tự người chơi (trong đánh đôi).

-        Người giao bóng chậm quá 10 giây kể từ khi trọng tài (hoặc đối thủ) thông báo điểm → lỗi.

- Lỗi ngoài biên (Out of Bounds)

-        Bóng rơi ngoài các đường biên của sân.

-        Bóng chạm cột lưới, tường, trần nhà (nếu đánh trong nhà).

-        Bóng chạm mặt sân ngoài vạch baseline, sideline, kitchen line (trừ khi bóng chỉ chạm vạch – tính là trong sân).

5. Một số biến thể luật thường gặp khi chơi Pickleball

- Luật thi đấu chính thức theo tổ chức Pickleball quốc tế.

Hạng mục

Nội dung chính

Sân & thiết bị

- Sân chuẩn kích thước 13.41 m × 6.10 m.

 - Lưới cao 0.91 m ở hai cột bên (sideline), 0.86 m ở giữa.

 - Đường vạch sân có độ dày khoảng 5 cm (2 inches) tất cả các đường giới hạn sân.

- Quy định chuẩn hóa về vợt (“paddle”), bóng, lưới… theo tiêu chuẩn kiểm định do IPF quy định.

Phát bóng (Serve)

- Serve phải đánh underhand (vợt tiếp xúc bóng khi bóng thấp, dưới tầm hông), vung vợt từ dưới lên.

- Người phát bóng phải đứng sau baseline.

- Serve phải chéo sân (sang ô giao đối diện), và bóng phải vượt qua vùng non-volley zone (“kitchen”).

Một lần sai serve → fault; không có “two serves” như tennis (ngoại trừ trường hợp Let, nếu có quy định).

Luật Rally (qua lại bóng)

- Double Bounce Rule: sau khi serve, bên nhận phải để bóng nảy 1 lần, rồi bên phát cũng để bóng nảy 1 lần trước khi có thể volley.

- Sau hai lần nảy này, các bên có thể đánh volley hoặc đánh sau khi bóng nảy.

Vùng non-volley zone (Kitchen)

- Khu non-volley zone rộng 7 feet (≈ 2,13 m) tính từ lưới mỗi bên.

- Không được volley khi chân (hoặc bộ phận cơ thể / quần áo hoặc dụng cụ) chạm hoặc vượt vào vùng này hoặc vạch giới hạn của nó.

- Nếu người volley sau khi bóng nảy trong sân và không chạm kitchen thì hợp lệ.

Tính điểm & trận đấu

- Một trận (game) thường chơi đến 11 điểm, và phải thắng cách biệt ít nhất 2 điểm.

- Trong đánh đôi: mỗi đội có hai lượt giao bóng (hai vận động viên), ngoại trừ lượt phát bóng đầu tiên của trận (chỉ có 1 người giao).

- Trong đánh đơn: luật giao dựa trên điểm chẵn/lẻ — điểm hiện tại chẵn thì phát từ bên phải, lẻ thì từ bên trái sân.

Lỗi (Faults)

Những lỗi khiến mất rally / mất điểm bao gồm: • Serve đánh không hợp lệ (vị trí sai, không underhand, bóng rơi vào kitchen hay không chéo sân, đứng sai vạch…)

• Không tuân thủ double bounce (ví dụ volley quá sớm)

• Volley trong kitchen hoặc tiếp xúc vạch kitchen hoặc vượt chân vào kitchen khi volley.

• Bóng ra ngoài sân, hoặc không qua lưới, hoặc chạm vật thể không hợp lệ (thiết bị, người chơi ngoài vợt…).

Thiết bị & tiêu chuẩn

- Các loại bóng & vợt phải đáp ứng tiêu chuẩn kiểm thử của IPF; có danh sách thiết bị được công nhận.

- Lưới phải đạt độ cao chuẩn, chất liệu, độ căng phù hợp. - Trang phục: mặc quần áo và giày phù hợp thi đấu, không gây nguy hiểm hoặc ảnh hưởng tới sân & đối thủ (một số quy định về logo, màu sắc, không làm nhầm với bóng…).

- Các điều chỉnh luật khi chơi giải trí, phong trào

  • Khuyến khích tinh thần fair-play: nhiều giải phong trào tự chấm điểm, không có trọng tài.
  • Có thể cho “1 lần thử lại” với người mới khi mắc lỗi giao bóng.
  • Luật trang phục, dụng cụ thường không quá khắt khe, miễn an toàn và không gây nhầm lẫn bóng.
  • Tùy giải, có thể áp dụng best of 3 game (ai thắng 2 game trước là thắng trận).

6. Kinh nghiệm cho người mới học luật Pickleball

Luật chơi Pickleball cơ bản không khó, với những người mới nên chọn loại vợt nhẹ để dễ kiểm soát, nắm được các luật cơ bản như phát bóng dưới tay giao chéo sân, không được rơi trong kitchen, bóng phải nảy 1 lần ở mỗi bên sau khi giao – trước khi được volley, không volley trong kitchen. Tìm câu lạc bộ đánh phong trào ưu tiên giao lưu và tập luyện chưa cần ghi điểm. Tập trung quan sát khi đánh để đánh bóng chính xác và quan sát cách chơi của động đội và đối thủ là cách học tập nhanh nhất về kỹ thuật cũng như luật chơi.